آلودگی نوری چیست؟

آلودگی نوری چیست؟ تأثیر بر انسان و موجودات زنده و ‏راهکارهای کاهش

منظور از آلودگی نوری چیست؟ طبق تعریف آلودگی نوری (Light Pollution) به وجود نورهای مصنوعی بیش از حد در محیط می گویند که با استفاده بیش از حد، تابش غلط یا مختل کننده تشدید می شود. همین استفاده نامناسب یا بیش از حد منابع نوری مصنوعی که به آلودگی نوری معروف است حتی در صورت استفاده درست هم شرایط طبیعی را تغییر می دهد به همین دلیل استفاده غلط از آن سبب عوارض مخرب بر روی محیط زیست، جانداران و گیاهان خواهد شد. این مقاله در مورد آلودگی نوری، مورد انواع و دلایل رخداد این نوع آلودگی، اینکه پیامدهای آلودگی نوری چیست و چه اثرات مخربی بر روی محیط زیست می گذارد و راهکارهای کاهش آن چیست صحبت خواهیم کرد.

آلودگی نوری و انواع آن چیست؟

تا اینجا با مفهوم آلودگی نوری چیست آشنا شدید که طبق آن هر گونه لامپ روشنایی که به میزان بسیار زیاد و نامناسب و به شکل اشتباه یا در جای غلط استفاده گردد، باعث آلودگی نوری خواهد شد. به طور کلی در این پدیده انرژی زیادی به هدر می رود، روشنایی بیش از حد منبع نوری باعث ناراحتی و نارضایتی شخصی می گردد. بنابراین در پاسخ به اینکه پدیده آلودگی نوری چیست باید بگوییم که از معایب تمدن صنعتی است که منابع نوری مصنوعی مثل چراغ های محوطه و محیط داخلی، تبلیغات، املاک تجاری، ادارات، کارخانجات، چراغ های خیابانی و مکان های ورزشی نورانی، همگی به نوبه خود سبب آلودگی نوری می شوند. در ادامه بد نیست با انواع این نوع آلودگی هم آشنا شوید:

• روشنایی بیش از حد با چراغ محوطه

اصطلاح Over-Illumination اشاره به حالتی دارد که از منبع نوری بیش از حد استفاده می کنند. استفاده بیش از حد نور منجر به مصرف بی رویه برق شده که به نوبه خود باعث آلودگی و دیگر عوارض جانبی را به همراه خواهد داشت.

• خیرگی (Glare)

خیرگی که در آن نور تابیده شده به سمت محیط بازتاب داده می شود، نور را پخش کرده و باعث بروز مشکلاتی در دیدن می شود. خیرگی با بینایی در شب تداخل ندارد اما دیدن و تشخیص اشیا را با مشکل مواجه می کند.

• در هم ریختگی نوری (Light Clutter)

در هم ریختگی نوری زمانی اتفاق می افتد که محل نصب تجهیزات نوری اشتباه باشند. به عنوان مثال چراغ فروشگاه ها یا چراغ های خیابانی اگر در جای اشتباه یا با فاصله غلط از یکدیگر نصب شده باشند، با دید در شب و روشنایی تداخل پیدا کرده و آلودگی نوری ایجاد می کنند. همچنین در هم ریختگی نوری باعث تداخل در سیستم های شبانه طبیعی جانوران و افزایش نرخ تصادفات هم می شود.

• آسمان تاب (Sky Glow)

این پدیده زمانی رخ می دهد که حالت گنبدی شکلی از نور در نواحی شهری ایجاد می شود. معمولا زمانی که نور چراغ های خیابانی، تابلوهای مختلف، خانه ها و کارخانجات به سمت بالا می رود، کیفیت نور جو را تغییر داده و از جو به سمت شهر برمیگردد. این پدیده می تواند الگوهای رشد طبیعی و توانایی گیاهان در شب را تغییر دهد.

• تجاوز نوری (Light Trespass)

تجاوز نوری نه تنها یک نوع آلودگی نوری در شهرها محسوب می شود بلکه در بسیاری از کشورها یک نوع جرم و تخطی از قانون است. تجاوز نوری به نورهای ناخواسته ای که وارد ملک شخصی افراد می شود می گویند که از جمله آنها می توان به نور تابیده شده از سمت تابلوهای تبلیغاتی به مناطق مسکونی یا مشابه آن اشاره کرد.

جلوگیری از تاثیرات مضر آلودگی نوری

البته می‌توان با استفاده از تکنولوژی‌های مدرن امروزی از این مشکلات جلوگیری کرد.

با استفاده از چراغ‌هایی که دارای سنسور هستند و فقط در مواقع ضروری روشن و خاموش می‌شوند تا حد زیادی این مشکلات برطرف می‌شود.

همچنین می‌توان از منابع نوری مختلف مانند چراغ پارکی یا چراغ باغی به نحوی استفاده کرد که حداقل آلودگی نوری را ایجاد کند.

تاثیر آلودگی نوری بر موجودات زنده

همانطور که آلودگی نوری می‌تواند برای زندگی ما انسان‌ها ضرر داشته باشد، مسلماً برای زندگی حیوانات و سایر موجودات زنده نیز مضراتی را در پی دارد.

اولین تاثیری که این آلودگی بر محیط زیست دارد، کاهش نور ستارگان و کم فروغ کردن اجرام آسمانی است.