شدت روشنایی چیست؟

شدت روشنایی شار نوری تابیده شده بر واحد مساحت است. در تعریف دیگر میزان تابش نور بر روی سطح را شدت روشنایی illuminance می‌گویند. مقدار تابش نور یا شار نوری (واحد لومن) به واحد سطح (۱متر مربع) می‌تابد را شدت روشنایی یا چگالی شار نوری می‌گویند. شدت روشنایی را با حرف E نشان می‌دهند.

روشنایی و نورپردازی از دیدگاه روانشناسی

اهمیت روشنایی و نورپردازی به لحاظ روانشناسی امری بسیار مهم تلقی می شود. شاید تا به حال مطالبی راجع به روانشناسی رنگ ها شنیده باشید، باید گفت مباحث مربوط به نور همچون رنگ نور، شدت و ویژگی های مربوط به آن، بر روان، ذهن و حالات انسان توان اثرگذاری دارد. در روانشناسی نور، طراحی نورپردازی بر حالات انسان اثر داشته و حتی می تواند روحیه و رفتارهای او را دستخوش تغییرات نماید. به عنوان مثال استفاده از رنگ های تند و زنده می تواند احساس هیجان و انرژی را در افراد به وجود آورد. پس از این منظر نباید تأثیر نور را در روانشناسی نادیده گرفت.

اهمیت روشنایی و نورپردازی مناسب

روشنایی و نورپردازی مناسب علاوه بر ایجاد احساس خوب در افراد، به چگونگی دیده شدن اجزای واقع در یک محیط نیز کمک می کند. به عنوان مثال یک فروشگاه بزرگ را در نظر بگیرید، باید دانست که نورپردازی فروشگاه ها اصول مربوط به خود را دارد که رعایت آن باعث شده اولاً حس بزرگ جلوه نمودن آن فروشگاه به خریداران القا شده وثانیاً اجناس موجود در فروشگاه نیز به خوبی دیده شوند و در نتیجه خریدار به راحتی بتواند خرید خود را انجام دهد. البته باید گفت رعایت این اصول در درجه ی اول می تواند به جلوه ی آن اجناس نیز اضافه کرده، که این امر از نظر جذب مشتری دارای اهمیت فراوانی است. علاوه بر این موارد روشنایی اگر به خوبی در یک مکان به کار گرفته شود، علاوه بر رعایت اصول و قواعد در نورپردازی، باعث بهینه سازی و استفاده ی هرچه بهتر از تمام نور موجود در یک فضا نیز می شود.

مفاهیم اصلی روشنایی

برای دانستن چگونگی و نیز کم و کیف روشنایی از مفاهیم و اصطلاحاتی کمک می گیریم که یاری گرفتن از آن ها می تواند به ما در موارد بسیاری کمک کند. مواردی از جمله دکوراسیون محیط، انتخاب روشنایی مناسب و …. . در ادامه به اختصار تعدادی از این مفاهیم را برای شما شرح خواهیم داد.

شدت نور

به میزان نیرویی که یک منبع نوری در یک واحد زمانی خاص و در یک جهت خاص از خود ساطع می کند، شدت نور و یا کاندلا می گویند، که واحد آن نیز کاندلا بوده و با نماد (CD) نشان داده می شود.

شار نوری

به تمام میزان نوری که یک منبع نوری در یک ثانیه تولید می کند شار نوری یا لومن گفته می شود. به عنوان مثال هر چقدر شار نوری یک لامپ بیشتر باشد، آن لامپ از نور بیشتری برخوردار است. واحد شار نوری لومن می باشد و با نماد (LM) نشان داده می شود.

شدت روشنایی

میزان شار نوری یک منبع روشنایی بر واحد سطح را شدت روشنایی می گویند. واحد شدت روشنایی لوکس یا لومن بر متر مربع می باشد و با نماد (LX) نشان داده می شود.

دمای رنگ نور

منظور از دمای رنگ نور، طیف رنگ نور و یا طیف گرمایی رنگ است که باعث می شود رنگ مورد نظر در طیف رنگی سرد باشد و یا طیف رنگی گرم. با این حساب دمای رنگ بالا به معنی این است که رنگ نور به سمت آبی رنگ رفته و سردتر است و دمای رنگ پایین به این معناست که رنگ نور به سمت قرمز رفته و گرم تر است. هنگام نورپردازی برای مکان های مختلف از جمله اتاق خواب، پذیرایی، اداره جات، سالن تئاتر، عکاسی و …، دمای رنگ نور انتخاب شده بسیار مهم است، به عنوان مثال برای جاهایی که به عنوان محل استراحت در نظر گرفته شده است، استفاده از نورهای گرم می تواند به تداعی احساس آرامش در محیط کمک کند. دمای رنگ نور با واحد کلوین سنجیده می شود.

درخشندگی

درخشندگی که به میزان نوری گفته می شود که از یک سطح انعکاس پیدا کرده و چشم ما آن را دریافت می کند. واحد درخشندگی کاندلا بر متر مربع می باشد.

بهره نوری

بهره ی نوری یا همان بازدهی نوری به توان یک منبع نوری در تبدیل برق مصرفی به نور است. به عنوان مثال به هنگام خرید یک لامپ اگر در مشخصات آن بهره ی نوری بالایی درج شده باشد، به این معناست که آن لامپ با مصرف برق کمتر قادر است نور بیشتری تولید کند و با این حساب در دسته ی لامپ های به صرفه و پربازده قرار می گیرد. واحد بهره ی نوری لومن بر وات می باشد.

ضریب انعکاس

ضریب انعکاس یا ضریب بازتاب در روشنایی، به نسبت بین میزان نوری که از یک سطح بازتاب می شود و میزان نوری که به همان سطح تابیده شده است، گفته می شود. ضریب انعکاس اجسام مختلف که از جنس مختلف و یا رنگ های مختلف باشند، با یکدیگر تفاوت دارد. به عنوان مثال در سطوح با رنگ روشن به دلیل رنگ آن، نور کمتری جذب شده و بقیه ی نور بازتاب داده می شود و در نتیجه ضریب انعکاس بالاتری را شاهد هستیم. حال که تا حدودی با مفاهیم فنی مربوط به روشنایی آشنا شدیم، می توانیم به مباحث دیگر مربوط به روشنایی بیشتر بپردازیم.