راهنمای خرید لامپ؛ نکاتی که باید قبل از انتخاب و خرید محصول روشنایی بدانیم
امروزه روشنایی کارکردی فراتر از “تامین نیاز بشر به نور مصنوعی” پیدا کرده و آرامش، امنیت و زیبایی را نیز با خود به همراه دارد. با رشد تکنولوژی، شاهد تغییر در نسلهای منابع روشنایی بودهایم که موجب تولید مدلهای متنوع لامپ و چراغ، با کاربردهای تخصصی شده و این صنعت را دست خوش تغییرات مثبتی در زمینه بهرهوری مصرف انرژی و کاربردها نموده است. با توجه به تنوع محصولات روشنایی و کاربردهای تخصصی آنان که ناشی از بهرهگیری از آخرین تکنولوژی تولید نور یعنی LED میباشد، در این نوشتار ضمن معرفی نسلهای مختلف منابع روشنایی به چند سوال رایج مشتریان محترم جهت انتخاب محصول روشنایی متناسب با فضای کاربری پاسخ خواهیم داد. همچنین در انتها به گروه محصولهای LED شرکت لامپ پارس شهاب و کاربردهای آنان اشاره خواهیم داشت.
سیر تحول نسلهای منابع روشنایی
تامین نور توسط محصولات روشنایی از طریق سه گونه تکنولوژی صورت میپذیرد و شرکت لامپ پارس شهاب (سهامیعام) به عنوان اولین و بزرگترین تولیدکننده لامپ در کشور، تولیدکننده محصولات هر سه نسل روشنایی به شمار میرود. در ادامه به معرفی فشرده این سه نسل میپردازیم.
محصولات رشتهای
نسل اول منابع روشنایی در نتیجه گرم شدن فلز تنگستن از طریق اعمال ولتاژ به دو سر این رشته سیم حاصل میشود که به آنها لامپ”رشتهای” گفته میشود. این نسل بیش از صد سال به صورت انبوه و صنعتی در جهان مورد استفاده قرار میگیرد و شرکت لامپ پارس شهاب نیز از سال 1348 نسبت به تولید این محصولات و در مدلهای مختلف اقدام مینماید. لامپهای رشتهای با وجود بهرهنوری (لومن بر وات) پایین، دارای بهترین کیفیت رنگ نور به دلیل نزدیکی شاخص نمود رنگ (CRI: Color Rendering Index) آنها به نور طبیعی میباشند و به همین دلیل کماکان طرفداران خود را دارد. همچنین قیمت پایین و مقرون به صرفه بودن تولید این محصول نیز از جمله عوامل علاقهمندی به این گروه محصول در بازار به شمار میآید.
با توجه به دمای بالای بدنه لامپهای هالوژنی، توجه به نکات ایمنی توصیه شده از سوی تولیدکنندگان ضروریست. این محصولات نمیبایست در مجاورت اشیاءی قابل اشتعال از قبیل پارچه یا پلاستیک، چوب و غیره مورد استفاده قرار بگیرند و در زمان تعویض آن میبایست حتماً لامپ در حالت خاموش و خنک بوده تا احتمال شکستن حباب شیشهای و پرت شدن ذرات شیشه وجود نداشته باشد.
محصولات کممصرف
دومین نسل از منابع روشنایی، لامپهای فلورسنت، مورد مصرف در كاربردهای روشنایی عمومی هستند. اساس کار لامپهای فلورسنت بر این است که با اتصال جریان به دوسر لامپ، عمل تخلیه الکتریکی در لامپ اتفاق میافتد. با وجود الکترونهای آزاد، گاز داخل لامپ به صورت یک رسانا عمل میکند. با برخورد الکترونهای شتابدار با اتمهای آرگون و افزایش الکترون در محیط و برخورد آنها با اتم جیوه موجب برانگیختگی اتمهای جیوه شده و آنها را به تراز انرژی بالاتری میبرند و چون اتمهای جیوه در آن تراز پایدار نیستند در برگشت به تراز پائینتر انرژی خود را بصورت تابش الکترومغناطیسی در طیف نامرئی (فرا بنفش) از دست میدهند. با استفاده از پوشش فسفر داخل لوله شیشهای، این نور نامرئی (فرا بنفش) به نور مرئی تبدیل میشود. رنگ نور مرئی ساطع شده بستگی به نوع فسفر مصرفی دارد. با استفاده از فسفرهای مختلف، نور رنگی متنوعی به دست خواهد آمد.
شرکت لامپ پارس شهاب از سال 1348 تولید لامپهای فلورسنت را آغاز نمود و در سال 1371 خط پیشرفته و پر سرعت تولید این لامپها در کارخانه شرکت مورد بهرهبرداری قرار گرفت. محصولات فلورسنتی دارای طول عمر 8000 الی 10000 ساعتی یعنی 8 تا 10 برابر بیشتر از محصولات رشتهای میباشند. علاوه بر آن دارای بهرهنوری و یا لومن بر وات 4 الی 5 برابری به نسبت نسل قدیمی خود یعنی لامپ رشتهای هستند و از این رو با استقبال مصرفکنندگان روبرو گردید. با آغاز دهه 80 خورشیدی مدلهایی به شکل لولههای فشرده به شکل نیم و یا تمام پیچ تحت عنوان لامپ کممصرف یا (CFL: Compact Fluorescent Lamp) روانه بازار و مورد استقبال گسترده مصرفکنندگان ایرانی قرار گرفت.
چه لامپی برای روشنایی مناسب است؟
شما مشخصا برای استفاده خانگی، ۵ گزینه پیش روی خود دارید. لامپ های رشتهای، فلورسنتها، لامپ های کممصرف، هالوژنها و الایدی. پیشتر، به معایب و مزایای هر دسته از این روشناییها، پرداختیم و شما میدانید که به عنوان لامپ های رشتهای، باوجود تنوع و میزان مصرف متفاوت، بازدهی کمی دارند و مقرون بهصرفه نیستند. یا فلورسنتها و لامپ های کممصرف، تنوع رنگ چندانی ندارند و علیرغم مصرف پایین، مضرات زیست محیطی و زیانهای زیادی برای بدن دارند. هالوژنها، علیرغم مصرف کم و عمر بالا، توان نوردهی بالا ندارند و نمیتوانند به عنوان ابزار اصلی نورپردازی مورد استفاده قرار بگیرند. پرواضح است که بهترین گزینه پیش روی شما، انواع لامپ های الایدی است که نسبت به سایر انواع لامپها، انتخابی ایدهآل و مقرون بهصرفه است. فراموش نکنید که با انتخاب لامپهای الایدی، شما تنها یک بار هزینه خرید میپردازید و در درازمدت، از مزایای مناسب این لامپ استفاده خواهید کرد که مصرف پایین، تنها یکی از آنهاست.
خرید لامپ ال ای دی گران تر است؟
لامپ های ال ای دی شاید در هنگام خرید گرانتر باشند. برای تعویض لامپ های خود به LED، انتظار صرفهجویی در پرداخت پول را نداشته باشید. در عوض، آن را یک سرمایه گذاری در نظر بگیرید. به علت رقابت در بازار روشنایی و لامپ های ال ای دی در قیمت های مناسبی برای مصرف کننده ارائه می شوند. اما هنوز هم می بایست ابتدا هزینه بیشتری را نسبت به خرید لامپ های رشته ای پرداخت کنید.
پس از خرید لامپ های الی ای دی ، از گرمای کمتر تولید شده، طول عمر بیشتر و بسیاری از مزایای دیگر آنها لذت خواهید برد و مهمترین نکته اینکه در بلند مدت هزینه های برق مصرفی خود را به ظور چشمگیری کاهش می دهد.